ફોટોગ્રાફી : ચાંદ, ચંદ્ર, ચાંદામામા..

Image by jurvetson via Flickr

ચંદ્રમાની ફોટોગ્રાફી કરવા માટેના કેટલાક મુદ્દાઓ અહીં આપ્યા છે. આપ વિવિધ અખતરાઓ દ્વારા ચંદ્રનાં બેનમુન શોટ લઇ શકો છો.

* ISO ઓછું રાખવું. (૧૦૦ કે તેથી ઓછું, કેમેરો સપોર્ટ કરતો હોય તો) પસંદગીનું ISO સેટ કરવા માટે કેમેરો મેન્યુઅલ મોડ (પ્રોગ્રામ મોડ, સામાન્ય રીતે મોડ ડાયલ પર P સંજ્ઞાથી દર્શાવેલ હશે) પર રાખવો.

* SLR કેમેરા હોય તો બને ત્યાં સુધી RAW ફોર્મેટમાં ફોટો શૂટ કરવો. (P&S કેમેરામાં તો માત્ર JPG ફોર્મેટમાં જ શૂટ થશે)

* કેમેરાનું મીટર રીડીંગ બતાવે તે કરતાં ૧ થી ૧.૫ સ્ટેપ ઓછું (-) કમ્પોઝીશન રાખવું. (અન્ડર એક્સપોઝર આપવું) જેથી ચંદ્રની ડિટેઇલ્સ સારી આવશે. (આ કામ SLR કેમેરામાં વધુ સારી રીતે થશે, P&S કેમેરામાં સ્પોટ મીટરીંગ મોડમાં થોડી પ્રેક્ટિસ વડે જોઇતું એક્સપોઝર સેટિંગ કરી શકાય. અથવા સેટીંગ્સમાં જઇ EV વેલ્યુ માઇનસ (-) સેટ કરવી.)

* ચંદ્રની સાઇઝ અને પૃથ્વીથી અંતરમાં તો આપણે ફેરફાર કરી શકીએ નહીં. પરંતુ ક્ષિતિજે ઉગતો ચંદ્ર સામાન્ય રીતે સાઇઝમાં મોટો લાગતો હોય છે, તેથી એ સમયે ફોટોગ્રાફી કરવાનું રાખી શકાય.

* વધુ ફોકલ લેન્થ વાપરવાથી (ઝૂમ લેન્સના ઉપયોગ દ્વારા) પણ ચંદ્રમાં સાઇઝમાં નાનો-મોટો બતાવી શકાય.

* ઉગતો ચંદ્ર કે મોટો બતાવાતો ચંદ્ર સામાન્ય રીતે પીળાશ પડતા કલરમાં અને જરાતરા ઓછો ચળકતો લાગશે જ્યારે મધ્ય આકાશે ચઢેલો ચંદ્ર નાનો પણ વધુ તેજસ્વિ દેખાશે.

* ચંદ્રનો ફોટોગ્રાફ લેવા માટે કંઇકેટલાયે કમ્પોઝીશન વાપરી શકાય. અહીં કેટલાકની યાદી આપી છે જેના આધારે આપને પણ નવા નવા આઇડિયાઝ સ્ફૂરશે.

# ફોટોની ફ્રેમને માત્ર ચંદ્રથી જ ભરી શકાય, જેમાં ચંદ્રની સપાટીની બારીક સુંદર ડિટેઇલ્સ દેખાતી હોય.

# લેન્ડસ્કેપમાં ચંદ્રને સામેલ કરી શકાય.

# ચંદ્રને પાશ્ચાત્યભૂમિમાં રાખી આગળ ફોરગ્રાઉન્ડને શિલ્હુટ કરીને (ફોરગ્રાઉન્ડ માત્ર કાળા કલરની છાયા જ બતાવે તેમ) સુંદર દૃશ્ય બનાવી શકાય.

# ચંદ્રનું પાણીમાં (તળાવ, નદી વગેરે) પડતાં પ્રતિબિંબનો સુંદર દૃશ્ય માટે ઉપયોગ કરી શકાય.

# ગાઢ વૃક્ષોની વચ્ચેથી ડોકાતો ચંદ્ર પણ સરસ ચિત્ર આપશે.

# વાદળોની વચ્ચે ડોકાતો ચંદ્ર, આસપાસના વાદળ સમુહને વિવિધ રંગોની ઝાંય આપી અને સુંદર દૃશ્ય ખડું કરે છે.

# કેમેરાને જમીન સરસો રાખીને ઘાંસ કે નાના છોડવા જેવા ઓબ્જેક્ટ્સ ફોરગ્રાઉન્ડમાં લઇ અને લીધેલો ચંદ્રનો લો લેવલ ફોટોગ્રાફ પણ કલાત્મક લાગશે.

# શહેરની કુત્રિમ લાઇટ્સ અને ઉપર આકાશમાં ચંદ્રનું સરસ કોમ્બિનેશન થઇ શકે.

# કોઇ સુંદર સ્થાપત્યને બેકગ્રાઉન્ડમાં ચંદ્ર શાથે સૂટ કરવાથી પણ એક સુંદર ચિત્ર મળશે.
આવી રીતે અન્ય પણ વિવિધ શક્યતાઓ આપ વિચારી શકો છો, જોઇએ માત્ર આપની આગવી કલાદૃષ્ટિ.

* ચંદ્રનો ફોટો લેવા માટેનો ઉત્તમ સમય : સાંજનો એવો સમય જ્યારે આકાશમાં સંપૂર્ણ અંધારૂં થયું ન હોય. પૃથ્વી પરનાં દૃશ્યો હજુ થોડા ઉજાશમાં હોય અને આકાશમાં ચંદ્ર પણ દેખાતો હોય ત્યારે બહુ સુંદર રંગો અને ઓબ્જેક્ટ્સનું સંયોજન થઇ શકે. (મોટાભાગનાં P&S કેમેરામાં પણ આ પ્રકારે ફોટો લેવા માટે એક અલાયદો મોડ આપેલો હોય છે, જેને ટ્વિલાઇટ મોડ કહે છે જે અર્ધચંદ્ર આકારનાં ચિહ્ન વડે દર્શાવેલ હશે)

* આવા સમયે ચંદ્ર અને અન્ય ઓબ્જેક્ટ્સ પણ સારી રીતે જોઇ શકાય તેવું ચિત્ર લેવા માટે HDR નો પણ ઉપયોગ કરી શકાય. જેમાં અંડર એક્સ્પોઝર અને ઓવર એક્સ્પોઝર વાપરી ત્રણ-ચાર-પાંચ ફ્રેમ શૂટ કરી અને ફોટોશોપ જેવા કોઇ સોફ્ટવેર દ્વારા HDRનો ઉપયોગ કરી, બધી ફ્રેમ એકશાથે ગોઠવી અને સુંદર દૃશ્યનું નિર્માણ કરી શકાય છે. (આ વિશે વિગતવાર આગળ વાત કરીશું)

* વિવિધ વાતાવરણને કારણે ચંદ્રમાં અને આકાશમાં પણ વિવિધ રંગોની મેળવણ દેખાય છે.આમ અલગ અલગ વાતાવરણમાં ફોટો પાડી અલગ અલગ રંગ સંયોજન ધરાવતા ફોટાઓ લઇ શકાય છે.

* સામાન્ય રીતે પૂનમનાં ચંદ્રનો ફોટો લેવાની ઈચ્છા વધુ રહે છે. પરંતુ તે સિવાયની ચંદ્રની વિવિધ કલાઓનો ફોટો (જેમ કે બીજનો ચંદ્ર કે અર્ધચંદ્ર વગેરે) પણ સરસ દૃશ્ય રજુ કરે છે.

અહીં આપણે ચંદ્રની ફોટોગ્રાફી સાથે જોડાયેલા કેટલાક પાસાઓ જોયા. સાથેનાં કેટલાક ચિત્રો પણ આપને વધુ આઇડીયાઝ આપશે. આપની પાસે પણ કોઇ નવા વિચારો કે ચંદ્રનાં કોઇ માણવા લાયક ફોટોગ્રાફ્સ હોય (આપના દ્વારા લેવાયેલા) અને આપ અહીં સૌના માર્ગદર્શનાર્થે મુકવા માંગતા હોય તો જરૂર મેઇલ કરશો. આભાર.     

Image via Wikipedia

Image by R. Motti via Flickr

 

Image via Wikipedia

 

Image by Vegansoldier via Flickr